Wikisanakirja:Artikkelitoiveet/Krimintataari

kabakbaş : kel
kabınmak : atıştırmak
kadamak : saplamak
kaday : arkadaş
kadi : yenge
kadiy : nasıl
kateysin : ne yapıyorsun?
kattin : ne yaptın?
kakra : gölgelik
kalakay : fırında yapılan bir tür hamur yemeği
kalamak : duvar örmek, sıvamak
kalav : kerpiçten yüksek bahçe duvarı
kaltıramak : titremek
kambıraymak: eğilmek
kamır : hamur
kancık : dişi köpek
kampet : şekerleme
kapısta : lahana
kapkan : fara kapanı
karaltı : evin etrafı
karamak : aramak, bakmak, himaye etmek
karangı : karanlık
karılgaş : kırlangıç
karnak : çoban köpeklerini kurttan korumak için boynuna takılan sivri uçları olan tasma
karşıga : karşı duvar
kartagası : düğünlerde erkek toplantısının başkanı
kartan : un sandığı
kartaymak : ihtiyarlamak
kartbabay : dede
kartıy : nine
kartop : patates
kasnak : yer sofrası altlığı
kaşıkbörek : sulu mantı
kaşkır : yırtıcı vahşi hayvan, kurt
katesın : ne yapıyorsun
katık : yoğurt
katıp kalmak: dona kalmak
katnamak : ziyaret etmek
katnaşmak : yakınlaşmak, sıkca bir arada olmak
kattı : katı, sert
kavuz : tahıl başağının tane dışındaki kısmı
kayaka : ne tarafa
kayda : nereye
kaydan : nereden
kayerge : nereye
kayırmak : bükmek
kaysı : hangisi
kayramak : bilemek
kaytarmak : geri döndürmek
kaytmak : geri dönmek, geri gelmek, nemlenmek
kebek : kepek
keday : şarkıcı
keler : kevgir
kelın : gelin
kelınşek : yeni gelin
kelışmek : uymak
kelıştırmek: uydurmak
kelmek : gelmek
kencapay : ailedeki en küçük çocuk
kengel : sakız elde edilen bir tür dikenli bitki
kenış : geniş
kerbış : kerpiç
kertme : yabani armut
kesek : parça, kerpiç büyüklüğünde toprak parçası
keskuyruk : kertenkele
keş : geç(vakit)
ketek : kümes
ketmek : gitmek
kıbla : kıble, güney
kıdırmak : aramak, misafirliğe gitmek
kılınmak : şikayet etmek
kımırska : karınca
kıral : akasya
kırcıman : yeni evli erkek
kırde : fırında yapılan bir tür hamur yemeği
kırgı : spatula
kırmek : girmek
kırslamak : çalmak, hırsızlık yapmak
kırsetmek : sokmak
kırt : kilit
kırtlemek : kilitlemek
kıskaayak : kadın
kışımak : kaşımak
kışımak : kaşımak
kışınmak : kaşınmak
kışınmak : kaşınmak
kışkene : küçük
kıyev : damat
kıygaşa : bir tür yemek
kıyık : çekingen, tülbentten yapılan başörtüsü
kıyın : zor
kıyır : ekmeğin kabuk kısmı
kıyış : eğri
kıyışmak : yamulmak, küsmek
kobete : fırında yapılan arasında pirinç ve et bulunan bir tür hamur yemeği
kodalak : 2 tekerlekli büyükçe el arabası, kağnı
kogerşın : güvercin
kokokmiyav : baykuş
kolaş : çeşitli şekillerde yapılan üzeri yumurtalı çörek
kolşak : eldiven
kölderen : enine, boyuna
konak : düğünlerde erkeklerin bir araya gelerek eğlendikleri toplantı
konakbay : toplantılarda hizmet eden ev sahibi veya yakınları
kontak : akılsız, saçmalayan
konuz : hamam böceği
kopaymak : kendini beğenmek
kopka : kova
koray : çalı, ot
koraz : horoz
korel : hindi
koşap : hoşaf
koşkar : koç
koşmek : göçmek, yıkılmak
koteklemek : dövmek
kotermek : kaldırmak
kotur : yara kabuğu
koyan : tavşan
kozu : kuzu
köbelek : kelebek
köbüymek : çoğalmak
köbüysü : çoğunlukla, genellikle
kökrek : göğüs
kölek : fanila
krep : kadınların saçlarını toplamak için kullandıkları tülbentten yapılma baş örtüsü
kucur : tuhaf
kudanay : dünür anne
kudababay : dünür baba
kudagıy : dünür
kulınlamak : yavrulamak (atlar için)
kuman : ibrik
kultobe : çöplük
kuman : ibrik
kundük : göbek deliği
kuniy : huni
kunlemek : kıskanmak
kunşü : kıskanç
kuntabak : ay çekirdeği başağı
kursak : mide, karın
kursü : sehpa, kürsü
kursümek : beğenmemek
kuşenmek : yüklenmek, zorlamak
kuturmak : sinirlenmek, aşırı hareketli olmak
kuvanmak : sevinmek
kuvmak : kovalamak, uzaklaştırmak
kuymak : dökmek
kûnbatar : batı
kûntuvar : doğu
kürpe : bulgur
küye : is, kurum
kuyük : yanık
küyümek : altını yakmak
küzğü : ayna

L[muokkaa]

lakşa : erişte
lakşalı pakla : erişte ve kuru fasulye ile yapılan bir tür çorba
loksa : lohusa

M[muokkaa]

maksat : amaç
maktamak : övmek
mâal : dolay zaman
mannay : alın
marama : kadınların namaz kılarken başlarına örttükleri beyaz örtü
maraz : tavuk felci
matuv : şapşal
may baylasın: afiyet olsun anlamında "yağ bağlasın", yediklerin yağ olsun.
mazalı : iriyarı
melte : fitil
meşerpe : maşrapa
metiy : varil , fıçı
mıgaymak : küsmek, bozulmak
mık : çivi
mıkıy : cimri
mına : işte
mınav : bu
mınavga : buna
mında : burada
mınmek : binmek
mınyak : bu taraf
mırık : çamur
mışık : kedi
mıy : beyin
mıyık : bıyık
moşak : boncuk
muallim : öğretmen

N[muokkaa]

nauga : şuna
neniy : nine
nogut : nohut
nüzül : felç, inme

O[muokkaa]

oba : yüksek düzlük, yükselti
ogüy : üvey
ogüyana : zehirli bir böcek
okmek : ekmek
oklav : oklava, merdane
olay : öyle
okalamak : ovalamak
omaka turmak : baş üstünde durmak, hamuda kalkmak
onbey : düğünlerde erkek toplantısı başkan yardımcısı
ongarmak : tamir etmek, bir işi yanlış yada eksik yapmak
oraza : ramazan
oramak : dolamak
osal : kötü
osmaklamak : bir konuyu tekrarlamak
oşak : ateşin üstüne kazanı koymak için lullanılan üç ayaklı demir
oşek : dedikodu
oşeklemek : dedikodu yapmak
ot : ateş
oturak : tabure
ozgarmak : uğurlamak
ozmak : uzaklaşmak
oymak : yüksük

Ö[muokkaa]

ögüzbörek : iri mantı
ökürmek : böğürmek
ölşemek : ölçmek
öpke : ciğer, pörsümüş meyva/sebze
öpkelenmek : pörsümek
örken : bitki sapı
ösmek : büyümek
östürmek : büyütmek
öşek : dedikodu
öşeklemek : dedikodu yapmak
ötmek : içine işlemek
ötkermek : düzenlemek
öz : asıl, esas
öz başına : kendi kendine
özek : meyve ve sebzelerin en iç kısmı
özü : kendisi
özüm : kendim
özün : kendin

P[muokkaa]

paalı : pahalı
pakıl : kasti
pakla : fasulye
papış : pabuç, terlik
patılcan : patlıcan
pener : peynir
penerlîk : gemici feneri
pepiy : yavru hindi
perık : ergenleşmemiş tavuk
peş : şömineye benzeyen duvarı ısınmada kullanılan soba
peşka : soba
pırım : fırın
pıkare : yoksul
pısmak : gizlenmek, baskı/korku karşısında geri çekilmek
pıtırak : dikenli meyvaları olan bir tür diken

Q[muokkaa]

qaar : dert, tasa
qaarli : dertli, tasalı
qamğaq : deve dikeni
qartana : büyükanne
qartbaba : büyükbaba
qartiy : ihtiyar kadın
qorkuzmaq : korkutmak
qozlamaq : yumurtlamak

R[muokkaa]

S[muokkaa]

sabiy : günahsız çocuk, kimsesiz çocuk
sagınmak : özlemek
sagır : sağır
sak bol : dikatli ol, uyanık ol
sakav : konuşma özürlü
saldırmak : kondurmak, bina yapmak
salkın : serin
sandıraklamak: sayıklamak
sarburma : bir çeşit börek
sarımay : tereyağı
sasık : pis koku
sasımak : pis kokmak
satuv : çeyiz
savut : tas
saylamak : seçmek
sebelemek : çiselemek
sedır : uzun koltuk, divan
sekırge : çekirge
sekırmek : zıplamak
senek : dirgen
sernık : kibrit
sıbırtgı : süpürge
sıdırmak : derisini yüzmek
sımarlamak : ısmarlamak, sipariş etmek
sındırmak : kırmak(uzun bir şeyi kırmak)
sıpırmak : süpürmek
sıpra : sofra
sîptî : ilk olarak
sırga : küpe
sıtmak : kırmak, parçalamak
sıyır : inek
sıylamak : ağırlamak
sıypamak : okşamak, sıvazlamak, elle düzeltmek
sızgırmak : ıslık çalmak
siyrek : seyrek
siyrek sındırak: seyrekçe
siydik : sidik
siymek : işemek
siyretmek : izlemek, seyretmek
sogum : kesilecek/kesilen hayvan
sogünmek : küfür etmek
sokur : kör
solakay : solak
solbey : düğünlerde erkek toplantısı başkan yardımcısı
soramak : sormak
sormak : emmek
sorpa : yemeğin sulu kısmı, et suyu
soymak : kesmek
sozmak : elastik bir nesneyi uzatmak
sozulmak : elastik bir nesnenin uzaması
suliva : kuru erik ve bununla yapılan tatlı
sungürmek : sümkürmek
suvaltmak : boşaltmak
suvagaş : omuza koyularak su taşımaya yarayan ağaç
suvbaka : kurbağa
suvurmak : emmek
süme : güve
süygulü : sevgili
süymek : sevmek
süyremek : sürmek, sürüklemek
süyrevış : yerdeki tahıl toz türü maddeleri yığmak için kullanılan tahtadan yapılma alet
süyek : kemik

Ş[muokkaa]

şagmak : yılan ısırması, arı sokması
şakmak : çakmak,çkmak taşı, koyunun yününe yapışmış pislik
şakmaklı : kirli, pasaklı
şalaş : çadır
şalaşnı cıkmak: evliliği bozmak, dostluğu bozmak
şalgı : müzik aleti
şalgıcı : müzisyen
şalmak : müzik çalmak
şaltaymak : kaykılmak
şamır : çamur
şana : kızak, el arabası
şandır : etin sinirli ve zarlı kısmı
şakırmak : çağırmak
şappaz : düğünlerde türkü arasında söylenen mani, atışma
şaş : saç
şaşak : saçak
şaşratmak : sıçratmak
şatal : çatal
şay : çay
şay dep : böyle diyerek
şaymak : sulandırmak
şaykamak : su ile çalkalamak, su ile yıkamak
şaykalamak : çalkalamak
şaynamak : ağızda çiğnemek
şaynık : çaydanlık
şeber : becerikli
şek : kapı sürgüsü, kilit
şeke : şakak
şekesinden şıkmak: rahatsız etmek, baymak
şeklemek : kilitlemek
şeltek : elek
şeltemek : elemek
şertmek : parmakla vurmak, ittirmek
şeren : saman yığını
şeşmek : çözmek
şıbaşmak : bulaşmak , sıvaşmak
şımaşmak : ağaca tırmanmak
şıbın : sinek
şıbırmak : damlamak , sızmak
şıdav : sabır
şıdavsız : sabırsız
şıgarak : baca
şîk : aşık oyununda aşık kemiğinin sırtüstü hali
şılapşı : büyük leğen
şılka : cılk, olmamış, pişmemiş
şılkım : tutam
şımışka : ay çekirdeği
şımtımak : cimdiklemek
şın : düğünlerde türkü arasında söylenen mani, atışma
şıpalak : çıplak
şıpırtkı : kamçı
şıplamak : sonuna kadar doldurmak
şırak : lamba, ışık
şırayın sıtmak : yüzünü buruşturmak
şırbörek : yağda kızartılan bir tür hamur yemeği, çiybörek
şırış : yapışkan mayi
şırkıy : sivrisinek
şışek : kısır koyun
şışmak : büyük abdestini yapmak
şikar : önemli, kıymetli
şipşe : civciv
şokmar : yumruk, balyoz
şoküş : çekiç
şolpu : kevgir
şongar : Kırımdan belli bir bölgeden olan kimse
şontuk : kısa, kısa paçalı
şorba : çorba
şot : keser
şökaman : kazma
şöl : çöl, kır, arazi
şömüş : kepçe
şoyün kazan : büyük döküm kazan
şulay : şöyle
şuval : çuval
şuvultı : şamata, şırıltı
şüy : askı

T[muokkaa]

tabmaq : doğurmak
tabışmaq : buluşmak
talamaq : köpek saldırması, köpek havlaması
talaşmak : kapışmak, talan etmek
talda : gölge
tabakbörek : susuz yenen mantı
tabamadın dürsüldek : kışın evlerde oynanan bir tür çocuk oyunu
takan tukan: yarım yamalak
takır : boş, içi boş yer, kel
takmak : lakap
talşı : aşık oyununda aşık kemiğinin yan hali
talqan : öğütülmüş leblebi, mısır
talyar : sehpa
tamır : damar, kök, köken
tamızmak : damlatmak
tamşanmak : imrenmek
tañnay : damak
tapmak : bulmak
taptamak : ezmek, bir şeyin üstüne basmak
taran baba kelyatır :çocukları korkutmak için söylenir
tartıq : çekik
tartma : odanın karşılıklı iki duvarı arasında ve boydan boya uzanan, raf olarakta kullanılabilen kalas kiriş
tartınmak : çekinmek
tartıngaş : çekingen
taşlamak : bir şeyi bırakmak, yere bırakmak
taşlanmak : giysiyi çıkarmak
tata : abla
tavkel : salak, gerzek
tayare : uçak
tayak : sopa
taymak : kaymak
tazbaş : kel
tegenek : diken
tebıv : tekme
tegız : düzgün
telbev : üzengi
teltıgırşık: telden yapılan oyuncak araba
temeş : sahur
tentek : akılsız,deli
tepki : kapı sürgüsü
tepmek : ayağıyla vurmak, tekme atmak
tepreş : baharda bir arada yapılan piknik
teran : biraz
teranşık : birazcık
termeteşık : delik deşik
testımal : havlu
teşık : delik
teşkermek : araştırmak, aktarmak
teşmek : delmek
tıgırmak : yuvarlanmak
tıgırşık : tekerlek, araba
tıgırtmak : yuvarlamak
tıgışmak : doluşmak
tıkmak : sokmak
tılmek : dilimlemek
tımav : nezle
tınış : soluk , nefes
tınıştabır : durmadan, sık
tınşımak : nefes nefese kalmak
tırışmak : inat etmek
tırkemek : arkasına eklemek, arkasına takmak
tırmaşmak : tırmanmak
tırmen : değirmen
tırsek : dirsek
tırnavış : tırmık
tiymek : dokunmak
tobe : tepe, dam
tobelemek : dövmek
tokmak : samanı ezmek için kullanılan betondan tekerlek, balyoz
tokmek : dökmek
tomalamak : yuvarlanmak, düşmek
toktamak : durmak
tokur : kel
tokuş : çamaşır yıkamak için kullanılan yassı tahta
tokuz : düğünlerde damat evi tarafından, kız evi karşılayıcılarına takılan hediye
toñ : kürk, palto
tonqaymaq : çömelmek,
tonmak : üşümek
toramak : doğramak
toraman : besili, sıhhatli
torgay : serçe
tosun : ergenleşmemiş erkek inek
toşek : döşek, yatak
totay : hanım
toymak : doymak
tozaq : öğütülmüş saman
tozmaq : eskimek
töbe : bir şeyin üstü, dam, tepe
tör : odanın kapısının karşısında kalan kısmı, başköşe
tunevın : dün
turmak : kalkmak
tuvar : inek
tuvarşı : sığırtmaç
tuvayatkan : doğmak üzere
tuvgan : akraba
tuvmak : doğmak
tuvurmak : doğurmak
tük : tüy
türlenmek : değişmek
türs : çocuklara taytay durdurmak için söylenir (türs ayuw türs)
türsildek : kıpır kıpır çocuk,türs türs yapan çocuk
tüverek : yuvarlak, yağda kızartılan harcı olmayan bir tür yemek
tüyme : düğme
tüymek : ezerek toz haline getirmek
tüyremek : iliştirmek
tüyrevüş : broş
tüyüşmek : ipliğin birbirime karışması
tüyürşük : düğüm

U[muokkaa]

ulkum : yağda kızartılan bir tür hamur yemeği
uru : tahıl saklanan çukur
uruş : savaş
uruşmak : savaşmak
urba : giysi
urşuk : kirmen, yün eirmek için kullanılan tahta alet
uşamak : benzemek
uşmak : uçmak
uytkuş : maya
uzuvşuv etmek : bir topluluğun karmaşa içinde yaptığı gürültü veya hareketler

Ü[muokkaa]

ülken : büyük
ürümek : havlamak
üylenmek : evlenmek
üymek : üst üste yığmak
üytmek : kumarda kazanmak
üzmek : koparmak

V[muokkaa]

vaktüyek :ufaktafek
vatmak :ufaltmak
vayımsız :rahat, kaygısız, vurdumduymaz

Y[muokkaa]

yalmak : utanmak
yaman : kötü
yasamak : yapmak
yasman : tahtadan yapılmış yuvarlak kapalı su bidonu
yaylı : fayton
yavur yüzi : paskalya
yigırmı : yirmi
yuklamak : uyumak
yuku : uyku
yüzerlık : kıraç yerlerde yetişen otçul bitki, üzerlik
yüzüm : üzüm

Z[muokkaa]

zappar : oruç tutmayan
zaviye : açı
zerdale : zerdali
ziyade : çok
ziyadesinen: fazlasıyla